عروس كوچولوها قربانيان فقر
برخي خانواده‌ها دختربچه‌اي را پيش از ۱۳ سالگي بدون ثبت رسمي به عقد مردي درمي‌آورند و پس از آن براي گرفتن اذن ازدواج به دادگاه مراجعه مي‌كنند و دادگاه را در مقابل كار انجام شده براي صدور راي ازدواج قرار مي‌دهند
شفاآنلاين>سلامت> كودك‌همسري روايت كودكاني است كه هنوز از لالايي مادر به قدر كافي بهره نبرده‌اند اما بايد براي فرزندان خود لالايي بخوانند؛ كودكاني كه يك شبه كوله بار سنگين زندگي را بر دوششان مي‌گذارند و آنان را بدون مهارت و آموزش در جاده زندگي بدرقه مي‌كنند.
به گزارش شفاآنلاين: اين در حالي است كه بنابر آمار منتشر شده، سال گذشته ۳۱ هزار و ۳۷۹ دختر بين سنين ۱۰ تا ۱۴ ساله در ايران ازدواج كرده‌اند. كودك‌همسري دختران نسبت به سال ۱۳۹۸، رشدي برابر با ۵/۱۰ درصد داشته و اين تنها آمار ازدواج‌هاي ثبت شده است. در حالي كه احتمالا تعداد واقعي كودك‌همسري در ايران از اين موارد بيشتر است يكي از دلايل درست نبودن آمار كودك‌همسري در ايران، صيغه است. بسياري از ازدواج‌هاي كودكان ثبت نمي‌شوند چون طي آن كودك صيغه فرد بزرگسال شده است.
مقالات بيشتر:محضر عقد شهرك غرب
كه البته اين امر منجر به تولد كودكان بي‌شناسنامه مي‌شود كه بي‌شناسنامه بودن اين كودكان نيز تبعات جدي براي آنها به همراه دارد. چرا كه كودكان اين مادران خردسال نه تنها نفعي براي جامعه ندارند بلكه احتمالا به بزهكاراني كوچك يا كودكان كار بي دفاع تبديل مي‌شوند. در هر صورت طبق آمار رسمي ارائه شده در سال ۱۳۹۹ آذربايجان شرقي ركورددار كودك مطلقه‌ها در ايران بوده است. از طرفي هرساله ارقامي در مورد كودكان مطلقه و بيوه زير ۱۸ سال از سوي مراكز پژوهشي و آماري استخراج مي‌شود؛ با توجه به آمار سال ۱۳۹۵ درحال حاضر بيش از ۱۴ هزار دختر زير ۱۸ سال مطلقه يا بيوه در كشور وجود دارد كه خود اين موضوع يك آسيب اجتماعي است.
كودك‌همسري در ازاي يك ميليون تومان
برهمين اساس ديروز محمود عباسي- دبير مرجع ملي كنوانسيون حقوق كودك- درخصوص دور زدن قانون براي رسمي كردن ازدواج كودكان گفت: برخي خانواده‌ها دختربچه‌اي را پيش از ۱۳ سالگي بدون ثبت رسمي به عقد مردي درمي‌آورند و پس از آن براي گرفتن اذن ازدواج به دادگاه مراجعه مي‌كنند و دادگاه را در مقابل كار انجام شده براي صدور راي ازدواج قرار مي‌دهند كه اين امر مصداق سوءاستفاده از قانون است.
دانشيار دانشگاه شهيد بهشتي افزود: بنده اين موضوع را آگاهانه مي‌گويم كه بسياري از ازدواج‌هاي كودكانه ناشي از فقر است. از نزديك با بسياري از اين خانواده‌ها گفت‌‌وگو و كار ميداني انجام داده‌ايم كه دو دليل اصلي ازدواج زودهنگام و كودك‌همسري به «فقر فرهنگي» و «فقر اقتصادي» معطوف مي‌شود. خانواده‌هايي هستند كه به خاطر فقر سياه اقتصادي با يك ميليون تومان و در ازاي پول، كودكان خود را به همسري مي‌دهند. اين در حالي است كه بعضا فعالين حوزه مقابله با كودك‌همسري متهم به سياه‌نمايي مي‌شوند. اما اين انگ‌زدن‌ها مشكلات را حل نمي‌كند.
برخي مي‌گويند كه كودك‌همسري مساله روز ما و داراي اولويت نيست؛ ازدواج دختران زير سن قانوني و بدون حكم رشد دادگاه جرم است در حالي كه فعالين حوزه مقابله با كودك‌همسري اعم از پژوهشگران و سازمان‌هاي مدني و… مروجان قانون‌گرايي و اخلاق‌گرايي در جامعه هستند و همچنين حتي يك مورد از كودك‌همسري هم زياد است. كودك‌همسري بحثي سليقه‌اي نيست بلكه امري خلاف قانون است كه بايد با آن مقابله كرد.
اين دانشيار دانشگاه مي‌گويد: ماده ۱۰۴۱ قانون مدني عقد نكاح دختر را قبل از رسيدن به سن ۱۳ سال تمام شمسي و پسر را قبل از رسيدن به سن ۱۵ سال تمام شمسي بسته به اذن ولي به شرط رعايت مصلحت با تشخيص دادگاه صالح مي‌داند. تخطي از اين قانون ضمانت اجرايي دارد و اتفاقا ضمانت اجرايي قانوني اين مساله كيفري نيز هست و مجازات برايش پيش‌بيني شده است. اگر دختربچه‌اي بدون داشتن حكم «رشد» دادگاه به عقد كسي درآيد، والدين، عاقد، دفترخانه و ساير عوامل به عنوان مباشر يا معاون جرم قابل مجازات‌اند و نقش محوري در اينجا، حكم رشد دادگاه است.
فزوني زايمان دختران بين ۱۲ تا ۱۷ سال
اين در حالي است كه يكي از پرستاران بيمارستاني در حومه شهر تهران درخصوص زايمان دختربچه‌هاي زير سن قانوني گفت: در حال حاضر هر روز شاهد زايمان دختران بين ۱۲ تا ۱۷ سال هستيم. ما نمي‌توانيم به والدين آنها چيزي بگوييم اما تا جايي كه مي‌توانيم آنها را به مددكار بيمارستان ارجاع مي‌دهيم. ولي كاري از دست آنها هم برنمي‌آيد. چرا كه اصولا والدين آنها بسيار فقير يا از اتباع افغانستان هستند. البته اين امر در شهرستان‌ها هم زياد است.
بهره‌كشي جنسي از دختران خردسال
در همين رابطه سيدحسن موسوي‌چلك- رييس انجمن مددكاران اجتماعي ايران گفت: يكي از مهم‌ترين دلايل ظهور چنين پديده‌اي فقر است. از قضا چند روز پيش هم مركز آمار ايران، آمار قابل توجهي از رشد كودك‌همسري خبر داد و اين امر نشان‌دهنده اين است كه هرگاه فقر گسترش پيدا مي‌كند يكي از گروه‌هايي كه قرباني فقر مي‌شوند كودكان علي‌الخصوص دختران خردسال هستند. دختران در هياهوي فقر قرباني كودك‌همسري و پسران عمدتا قرباني كارگري با حداقل دستمزد مي‌شوند. با اين تفاسير ازدواج دختران شرايط بغرنجي را به وجود مي‌آورد و من اسم چنين موضوعي را ازدواج نمي‌گذارم بلكه بازي با سرنوشت دختران است. كودك‌همسري با فقر والدين شروع مي‌شود. مرداني كه به ازاي هر مبلغي كه البته به نظرم در اين شرايط مبلغ آن اصلا مهم نيست، يك ميليون تومان باشد يا ۱۰۰ ميليون تومان با دختران خردسالي كه شايد همسن نوه يا دختر خودشان باشند ازدواج مي‌كنند، از لحاظ رواني و جنسي دچار مشكلات فراواني هستند. البته باز هم مي‌گوييم به چنين پديده‌اي ازدواج نمي‌گوييم بلكه بهره‌كشي جنسي از دختران خردسال است. بهره‌كشي جنسي صرفا براي فروش نيست. فقر كه وارد خانه‌اي شود، عوارض اينچنيني هم با خود به همراه دارد. بنابراين با وجود فشارهاي اقتصادي، شكاف طبقاتي و گراني موجود در جامعه به نظرم بيش از اين شاهد چنين پديده‌هايي خواهيم بود.
وي افزود: حدود يك‌دهه پيش درخصوص فزوني كودك‌همسري در راستاي افزايش فقر در جامعه هشدار داده بوديم ولي گوش شنوايي براي اين معضلات وجود ندارد. از قضا اوايل پاندمي كرونا در اين خصوص هشدارهايي به دولت داده بوديم ولي پيگيري نشده است. چندين بار درباره همين موضوعات با ديگر رسانه‌ها صحبت كردم ولي تنها دو روز نقل محافل بود و بس. چنين موضوعاتي هميشه فراموش مي‌شود. برخي مي‌گويند ازدواج دختران زير سن قانوني جزو فرهنگ برخي از مناطق ايران است، اين چه فرهنگ اشتباهي است كه عادت كرده‌ايم دختران خود را قرباني كنيم! ما در حق دخترانمان جنايت مي‌كنيم.
آن دست از مرداني كه با دختران ۱۰ ساله همبستر مي‌شوند، انسان نيستند. واقعا در عجب هستم، چگونه برخي مردان براي ازدواج به سوي دختران زير سن قانوني مي‌روند. دختراني كه گاه همسن نوه يا نتيجه آنها هستند. اين مرداني كه چنين خواسته‌اي از والدين دختر بچه دارند، بويي از انسانيت نبرده‌اند. چرا كه از فقر خانواده سوءاستفاده مي‌كنند. اما آنها نمي‌دانند كه نه آن مرد براي آن دختر همسر خواهد شد و نه آن دختر براي اين مرد همسر، چرا كه هيچ دوست داشتن و همخواني در بينشان نيست. با اين حال در اين بين تنها دختران قرباني مي‌شوند.
رييس انجمن مددكاران اجتماعي ايران درخصوص مشكلات رواني والدين اين دختران گفت: قاعدتا زماني كه فقر وارد خانه‌اي شود، وجدان از در ديگر خارج مي‌شود. اين در حالي است كه دختران و زنان در اين هياهو اولين قربانيان فقر هستند. اصولا خانواده‌هايي كه فقيرند، فرزندان زيادي هم دارند براي جبران درآمد، دختران خود را به ازاي پول بي‌ارزشي در اختيار مردان قرار مي‌دهند. چه بسا تبعات فقر در جامعه بسيار وسيع است، زيرا فقر در بسياري از موارد سرمنشأ تن‌فروشي، فروش اعضاي بدن، جرم و جنايت در بطن جامعه است. از قضا امروزه بسياري از خانواده‌هاي كم‌درآمد به فروش اعضاي بدنشان روي مي‌آورند.
وي با اعلام افزايش آمار طلاق در بين كودك‌همسران گفت: قاعدتا چنين ازدواج‌هايي هم پايدار نيست. بنابراين براساس آمارهايي كه اخيرا اعلام شده بيش از ۱۴ هزار دختر زير ۱۸ سال مطلقه يا بيوه در كشور وجود دارد. تازه اين آماري است كه به‌طور رسمي اعلام شده و ما هنوز در اين مورد آمار دقيقي نداريم. چرا كه بسياري از اين دختران تنها صيغه مردان مي‌شوند و بعد از مدتي هم با يك كودك رها مي‌شوند يا فرد فوت مي‌كند.
ضمنا يك كودك هيچگاه نمي‌تواند همزمان با كودكي نقش مادري را ايفا كند. كودك بايد كودكي‌اش را بكند. اتفاقا اين دختران با وجود بچه‌دار شدن هم نمي‌توانند نقش مادري را به خوبي ايفا كنند.روزنامه جهان صنعت
مقالات ديگر:فيزيوتراپي در فرمانيه
برچسب: ،